Przejdź do zawartości

Walter Nicolai

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Walter Nicolai
Ilustracja
pułkownik pułkownik
Data i miejsce urodzenia

1 sierpnia 1873
Brunszwik

Data i miejsce śmierci

4 maja 1947
Moskwa

Przebieg służby
Lata służby

1906–1919

Siły zbrojne

Armia Cesarstwa Niemieckiego

Stanowiska

szef oddziału III b Sztabu Generalnego (1913−1919)

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa

Odznaczenia
Krzyż Żelazny (1813) I Klasy Krzyż Żelazny (1813) II Klasy Krzyż Honorowy dla Walczących na Froncie (III Rzesza) IV Klasa Orderu Orła Czerwonego (Prusy) Krzyż Hanzeatycki Hamburski Krzyż Honorowy Orderu Korony Wirtemberskiej Kawaler Orderu Korony Wirtemberskiej Order Zasługi Wojskowej (wojenny, Bawaria) Order Domowy Królewski Hohenzollernów z Mieczami na Wojennej Wstędze Order Alberta (Saksonia) Krzyż Fryderyka Augusta, wojskowy (Oldenburg) Komandor Orderu Miecza (Szwecja) Komandor Orderu Danebroga (Dania) Oficer Orderu Franciszka Józefa (Austro-Węgry) Krzyż Zasługi Wojskowej (w czasie wojny) Order Korony Żelaznej (Austro-Węgry) Order Świętego Aleksandra (Bułgaria) Oficer Orderu Świętych Maurycego i Łazarza (Królestwo Włoch) Order Medżydów (Imperium Osmańskie) Medal Wojenny (Imperium Osmańskie) Medal Imtiyaz (Imperium Osmańskie)

Walter Nicolai (ur. 1 sierpnia 1873 w Brunszwiku, zm. 4 maja 1947 w Moskwie) − niemiecki oficer w stopniu pułkownika, szef wywiadu wojskowego Armii Cesarstwa Niemieckiego (oddziału III b Sztabu Generalnego) w latach 1913−1919.

Początki kariery wojskowej

[edytuj | edytuj kod]

Ukończywszy szkołę parafialną i korpus kadetów, wstąpił do wojska w stopniu podporucznika. Po ukończeniu szkoły sztabowej został przydzielony do Sztabu Generalnego. W lipcu 1906 roku został oficerem wywiadu w I Korpusie w Królewcu (Königsberg), jego zadaniem było zorganizowanie siatki szpiegowskiej we wschodniopruskim rejonie pogranicza Cesarstwa Niemieckiego z Imperium Rosyjskim.

Okres I wojny światowej

[edytuj | edytuj kod]

Później otrzymał stanowisko szefa sekcji rosyjskiej w kontrwywiadzie. W 1913 roku został szefem Oddziału III b Wielkiego Sztabu Generalnego (niem. Abteilung III b). Stworzył doskonale zorganizowaną siatkę wywiadowczą i sporządzał analizy na potrzeby kierownictwa wojskowo-politycznego Cesarstwa Niemieckiego. W okresie I wojny światowej do jego najsłynniejszych szpiegów należała Mata Hari, najskuteczniejszym był natomiast sędziwy baron August Schluge, który w latach 1914−1918 potrafił co dwa dni przesyłać do Berlina raporty zawierające ordre de bataille armii francuskiej.

W 1915 roku stworzył służbę wywiadu wewnętrznego, mającą informatorów w niemieckich zakładach przemysłowych, instytucjach i kręgach towarzyskich. Zostały podjęte wysiłki, by zbierać informacje o obcych państwach, ale po pogorszeniu się sytuacji wewnętrznej w Niemczech Nicolai uznał, że równie cenne są informacje o własnym kraju.

Mimo podjętych starań kierowanemu przez niego oddziałowi III b Sztabu Generalnego nie udało się w porę podjąć działalności szpiegowskiej w Stanach Zjednoczonych (zajął się nią dopiero w kwietniu 1917 roku, po wypowiedzeniu przez USA wojny Niemcom). Nie udało mu się również zdobyć niezbędnych informacji z zakresu wywiadu gospodarczego w krajach państw Ententy oraz informacji o nowych rodzajach broni, jaka pojawiła się na polu walki, np. czołgów.

Był również organizatorem akcji przerzucenia przez Finlandię do Rosji Włodzimierza Lenina − Niemcy Lenin opuścił w zapieczętowanym wagonie kolejowym. Celem akcji było osłabienie Rosji poprzez wzmocnienie wewnętrznej opozycji[1].

Okres międzywojenny i II wojna światowa

[edytuj | edytuj kod]

W sześć dni po zawieszeniu broni, 11 listopada 1918 roku, oddział III b Sztabu Generalnego został rozwiązany, a on sam został przeniesiony do Sztabu Generalnego w Berlinie. Utworzył tam małą sekcję wywiadowczą, by zachować doświadczone kadry do czasu odbudowy potęgi militarnej Niemiec. Przeniesiony w stan spoczynku w 1919 roku. Jego zastępcą w tworzonej sekcji – i następcą po dymisji – był major Friedrich Gempp – pierwszy szef funkcjonującej oficjalnie od 1 stycznia 1921 roku Abwehry.

W 1925 roku został szefem Niemieckiego Biura Detektywistycznego. Nawiązał kontakty z ruchem narodowo socjalistycznym. Był twórcą Biura ds. Żydowskich i doradcą ds. wywiadu Rudolfa Heßa. Współpracował z Martinem Bormannem i Joachimem von Ribbentropem. Po wkroczeniu Armii Czerwonej do Berlina w 1945 roku aresztowany przez NKWD i wywieziony do Moskwy. Poddawany przesłuchaniom na Łubiance, zmarł w szpitalu więziennym na Butyrkach. Jego ciało zostało spalone i pochowane w masowym grobie na cmentarzu Dońskim w Moskwie.

W 1999 roku oficjalnie zrehabilitowany przez sąd Federacji Rosyjskiej.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Praca zbiorowa: Oxford - Wielka Historia Świata. Średniowiecze. Bizancjum - Wyprawy krzyżowe. T. 18. Poznań: Polskie Media Amer.Com, 2007, s. 98. ISBN 978-83-7425-698-8.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Polmar N., Allen T. B., Księga szpiegów. Encyklopedia. Wyd. Magnum, Warszawa 2000.